اعظمالسادات ریاضی؛ ناصر مجنونحسینی؛ حسنعلی نقدیبادی؛ محمدرضا نقوی؛ شمسعلی رضازاده
چکیده
ترکیبهای هیپریسین و هیپرفورین بهعنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گلراعی (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاههای طبیعی ایران بررسی شد. نمونهبرداری گیاهان بهطور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استانهای گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، ...
بیشتر
ترکیبهای هیپریسین و هیپرفورین بهعنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گلراعی (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاههای طبیعی ایران بررسی شد. نمونهبرداری گیاهان بهطور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استانهای گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجانشرقی، آذربایجانغربی، اردبیل، کردستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، زنجان، خراسان و تهران در بهار و تابستان سال 1389 انجام شد. نتایج نشان داد که در بین اندامهای گل و برگ جمعیتها از نظر میزان هیپریسین و هیپرفورین تفاوت معنیداری وجود داشت (05/0>p). گلها در مقایسه با برگها بیشترین میزان هیپریسین و هیپرفورین را داشتند. میزان هیپرفورین در هر دو اندام در مقایسه با میزان هیپریسین بهطور معنیداری بالاتر بود. ضرایب همبستگی ساده بین صفات، همبستگی مثبت معنیدار بین هیپریسین برگ با تعداد غده تیره رنگ و روشن در برگ و تعداد غده روشن در واحد سطح برگ و هیپرفورین برگ با هیپریسین برگ را نشان داد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی، دو مؤلفه شناسایی شدند که در مجموع 66% از کل تنوع دادهها را توجیه نمودند. در تجزیه خوشهای، جمعیتها به سه گروه تقسیم شدند که با تنوع جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. در کل نتایج نشان داد که تنوع بالایی بین جمعیتهای گلراعی در رویشگاههای طبیعی ایران از نظر صفات فیتوشیمیایی وجود دارد که از این تنوع در برنامههای اصلاحی میتوان استفاده کرد.
منصور قربانپور؛ ناصر مجنونحسینی؛ شمسعلی رضازاده؛ منصور امیدی؛ کاظم خاوازی؛ مهرناز حاتمی؛ رضا غفارزادگان
چکیده
این مطالعه با هدف تأثیر تنش کمآبی (تخلیه آب تا 30، 60 و 90 درصد ظرفیت مزرعهای بهترتیب تنش خفیف، متوسط و شدید) و نیتروژن (براساس 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد، محتوی کلروفیل، اختصاص زیستتوده، محتوی نسبی آب برگ، محتوی و عملکرد تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) انجام ...
بیشتر
این مطالعه با هدف تأثیر تنش کمآبی (تخلیه آب تا 30، 60 و 90 درصد ظرفیت مزرعهای بهترتیب تنش خفیف، متوسط و شدید) و نیتروژن (براساس 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد، محتوی کلروفیل، اختصاص زیستتوده، محتوی نسبی آب برگ، محتوی و عملکرد تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) انجام شد. استخراج آلکالوئیدها به روش اختصاصی و بهوسیله حلالهای مختلفی صورت گرفت و شناسایی آنها براساس مقایسه زمان بازداری دستگاه کروماتوگرافی گازی با دادههای طیف جرمی و استانداردهای مربوطه هیوسیامین و اسکوپولامین انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین محتوی هیوسیامین (281/0% ماده خشک) و اسکوپولامین در ریشه (232/0%) و همچنین بیشترین محتوی هیوسیامین (937/0%) و اسکوپولامین در شاخساره (416/0%) در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش کمآبی شدید مشاهده گردید. همچنین بیشترین آلکالوئید کل (52/20 میلیگرم در گیاه) در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش خفیف کمآبی و کمترین آن (95/8 میلیگرم در گیاه) در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش کمآبی شدید حاصل شد. نتایج این تحقیق حکایت از آن داشت که گیاه بذرالبنج در تیمار تنش کمآبی متوسط به همراه کود نیتروژن به میزان 150 کیلوگرم در هکتار علاوه بر اینکه دارای مقادیر مناسبی از محتوی و عملکرد هر دو آلکالوئید میباشد، بلکه بیشترین میزان اسکوپولامین را نیز که نشان از کیفیت آلکالوئید است داراست.
مرتضی علیرضایی نغندر؛ حسین آرویی؛ شمسعلی رضازاده؛ محمود شور؛ رحیم تقیزاد فرید
چکیده
جنس کلشیکوم (Colchicum L.) به علت تولید کلشیسین شناخته شده است و چندین گونه از آن در نقاط مختلف ایران به صورت خودرو رشد میکنند. سطوح کلشیسین در طی رشد و نمو و در گونههای مختلف، متغیر است. به منظور تعیین میزان کلشیسین و درصد وزن خشک، طی مراحل مختلف نموی در دو گونه سورنجان بومی ایران (Colchicum kotschyi Boiss. و C. robustum Stefanov)، کورمها و بذرهای ...
بیشتر
جنس کلشیکوم (Colchicum L.) به علت تولید کلشیسین شناخته شده است و چندین گونه از آن در نقاط مختلف ایران به صورت خودرو رشد میکنند. سطوح کلشیسین در طی رشد و نمو و در گونههای مختلف، متغیر است. به منظور تعیین میزان کلشیسین و درصد وزن خشک، طی مراحل مختلف نموی در دو گونه سورنجان بومی ایران (Colchicum kotschyi Boiss. و C. robustum Stefanov)، کورمها و بذرهای هر دو گونه طی فصول مختلف (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) در سالهای 1389- 1388 از عرصه جمعآوری شدند و میزان کلشیسین به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازهگیری شد. بیشترین میزان کلشیسین کورم در هر دو گونه در برداشت پاییزه (در زمانی نزدیک به آغاز فعالیت ریشه) با میزان w/w 077/0% و w/w 049/0% بهترتیب در C. kotschyi و C. robustum مشاهده شد. کمترین میزان کلشیسین کورم در C. kotschyi در برداشت تابستان (قبل از شروع گلدهی) و در C. robustum در برداشت زمستان (همزمان با گلدهی و شروع رشد رویشی) بهترتیب با میزان w/w 0058/0% و w/w 0075/0% وزن خشک بدست آمد. میزان کلشیسین بذر در C. robustum و C. kotschyi، بهترتیب w/w 128/0% و w/w 0462/0% وزن خشک بدست آمد. بیشترین و کمترین درصد وزن خشک کورم در هر دو گونه بهترتیب در برداشت تابستان و زمستان حاصل شد.